Już wiemy, że choroby immunizacyjne, potocznie nazywane immunologicznymi, stanowią plagę XXI wieku. Ich podłoże polega na tym, że układ odpornościowy organizmu atakuje swoje komórki i tkanki.
Jedną z nich jest układowa choroba tkanki łącznej, czyli zespół antyfosolipidowy (APS ang.antiphospholipid syndrome). Według statystyk, pojawia się zdecydowanie częściej u kobiet, bo aż 3,5 raza częściej niż u mężczyzn. W jej przebiegu może pojawić się niebezpieczna dla zdrowia i życia zakrzepica. APS dzieli się na pierwotny oraz współistniejący z innymi jednostkami chorobowymi. Najczęściej są to nowotwory, reumatoidalne zapalenie stawów, Hashimoto, zakażenia lub inne choroby tkanki łącznej.
Niepokojące objawy
Istnieje szereg symptomów świadczących o tym, że w organizmie może zachodzić nieprawidłowy proces autoimmunizacyjny. Jest ściśle powiązany z tworzeniem się zakrzepów blokujących przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Podejrzenie wystąpienia APS mogą nasuwać następujące sytuacje:
- owrzodzenia lub zasinienie skóry;
- problemy neurologiczne (kłopoty z pamięcią, migrenowe bóle głowy, udar);
- niedonoszone ciąże, czyli tzw. niepowodzenia położnicze związane z nieprawidłowym przepływem krwi przez łożysko);
- zapalenie mięśnia sercowego;
- małopłytkowość;
- nagła utrata wzroku lub słuchu.
Mogą pojawić się w przebiegu choroby nowotworowej lub po szczepieniu czy zwykłej infekcji.
Metody leczenia
Sposób leczenia zależy od tego, czy u danego pacjenta wystąpiły już problemy zakrzepowe. Jeśli nie doszło jeszcze do powikłań na tym tle, najczęściej stosowana jest terapia kwasem acetylosalicylowym lub hydroksychlorchiną. Bardzo ważny jest jednak wcześniejszy wywiad z chorym i oszacowanie przez specjalistę ryzyka wystąpienia zakrzepów. W przypadku pacjentów, do których doszło już do powikłań zakrzepowych, leczenie polega na wprowadzeniu na stałe leków przeciwzakrzepowych. Podczas brania tego preparatu należy być pod stałą kontrolą lekarza i regularnie badać poziom INR, informujący o czynności układu krzepnięcia. U chorych z problemem małopłytkowości lub chorobą tkanki łącznej stosuje się glikokortykosteroidy.
Profilaktyka
Działania profilaktyczne uwzględniają rezygnację z przyjmowania doustnej antykoncepcji hormonalnej oraz ścisła kontrola hormonalnej terapii zastępczej. Bardzo ważna jest obserwacja nadciśnienia tętniczego, poziomu cholesterolu oraz zrezygnowanie z palenia papierosów.
Ciąża
Ta jednostka chorobowa może niestety powodować niepowodzenia położnicze, do których należą:
- zahamowanie wzrostu płodu,
- niewydolność łożyska;
- przedwczesny poród;
- komplikacje, w tym stan przedrzucawkowy;
- poronienia samoistne lub obumarcie płodu.
Pacjentki dotknięte zespołem antyfosfolipidowym mają szansę na szczęśliwe donoszenie ciąży i połóg. Są jednak objęte szeregiem badań kontrolnych oraz indywidualnie dobranym sposobem leczenia. Cały proces zależy od wykonanych badań oraz historii położniczej kobiety. Tego typu terapia trwa przez całą ciążę oraz pierwsze 6 tygodni po porodzie.