Zaćma (katarakta) to choroba objawiająca się postępującym zmętnieniem soczewki. Jej forma tzw. starcza spotyka najczęściej osoby po 70 roku życia, jednak lekarze zachęcają do regularnych badań już po ,,pięćdziesiątce’’.
Skutkiem zaćmy jest stopniowa utrata wzroku prowadząca nawet do całkowitej ślepoty. Statystki mówią, że ta choroba jest najczęstszą przyczyną utraty wzroku u osób po 55 roku życia. Kiedy warto udać się do lekarza ? Na czym polega leczenie zaćmy ?
Zaćma – czym jest i co ją powoduje ?
Zaćma związana jest w 90% przypadków ze zmianami strukturalnymi w soczewce oka, spowodowanymi starzeniem się organizmu. Wraz z wiekiem soczewka traci swoją przejrzystość i elastyczność poprzez grubienie włókien i odkładanie w niej różnych cząsteczek, najczęściej białek. To powoduje pogorszenie widzenia, nawet pomimo noszenia okularów. Przyczynami takiej ,,zmętnionej’’ soczewki oprócz procesów starzenia, mogą być również przebyte stany zapalne, inne choroby oczu, choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca, a także również przyjmowane leki, zwłaszcza zawierające kortykosteroidy.
Objawy zaćmy
Do objawów zaliczamy charakterystyczne zaburzenia widzenia, polegające na zmętnieniu i rozmyciu obrazu. Na początku pogorszenie widzenia jest dość lekkie, ale postępuje wraz z czasem. U jednych będzie to kilka miesięcy, u innych nawet kilka lat. Do charakterystycznych dolegliwości towarzyszących zaćmie zaliczamy jeszcze gorsze widzenie w trakcie słonecznych dni, ale również i gorszy wzrok w bardzo ciemnych pomieszczeniach. Dodatkowo, w obrębie źrenicy można dostrzec czasem ,,gołym okiem’’ zmętnienia.
Leczenie zaćmy
Im szybciej zdiagnozowana zaćma, tym lepiej, gdyż istnieje mniejsze ryzyko powikłań po leczeniu. Badanie pacjenta pod kątem zaćmy jest dość proste – okulista podaje krople do oka, mające rozszerzyć źrenicę i za pomocą specjalnej lampy szczelinowej, lekarz ogląda i ocenia stan soczewki.
Leczenie zaćmy odbywa się jedynie operacyjnie, lecz jest to mało inwazyjny zabieg, trwający około pół godziny, czasem nawet krócej. Odbywa się metodą fakoemulsyfikacji i polega na tym, że za pomocą przyrządu o ultradźwiękowej końcówce usuwa się zmienioną chorobowo soczewkę i na jej miejscu umieszcza się sztuczną. W ramach leczenia na NFZ niestety istnieje tylko jeden rodzaj możliwej do wszczepienia soczewki i jest to soczewka sferyczna, która w przypadku ewentualnych wad wzroku, skoryguje tylko widzenie w dali. Prywatnie natomiast istnieje możliwość umieszczenia takiej, która umożliwi nam życie bez okularów. Kosztują one jednak niemało, bo aż do 7 tysięcy, a do tego trzeba doliczyć jeszcze cenę samego zabiegu, którego cena oscyluje w granicach 4 tysięcy złotych. Obie te kwoty zaś dotyczą tylko jednego oka. Aby zoperować zaćmę na NFZ niestety trzeba czekać od 2, nawet do 4-5 lat, więc warto zastanowić się nad wyborem prywatnej kliniki. Po operacji konieczne jest przyjmowanie kropli do oczu zawierających antybiotyki i ograniczenie wysiłku fizycznego przez okres do trzech miesięcy.
Alternatywą jest operacja zaćmy za granicą, która może okazać się tańsza niż w Polsce (np. w Czechach) i w dodatku nie trzeba na nią tyle czekać. Ponadto dzięki dyrektywie transgranicznej, jest opcja na otrzymanie zwrotu kosztów od NFZ. Oczywiście koszty te nie pokryją ceny soczewki innej niż sferyczna, ale możemy otrzymać zwrot ceny za podstawową, pomimo wyboru lepszej. W związku z tym, dobra, nowoczesna soczewka może nas kosztować np. 3 tysiące złotych, a nie 7. Nic więc dziwnego, że wiele Polaków decyduje się na operację za granicą.
Zaćma wrodzona
Jest przypadłością stosunkowo rzadką, uwarunkowaną głównie genetycznie, lub powstałą przez przebyte przez matkę w ciąży choroby (np. różyczkę, grypę). Najczęściej ujawnia się już bardzo małych dzieci, które wykazują problemy w nauce chodzenia, lub często pocierają oczy piąstkami. Bywa jednak, że zaćma wrodzona pojawi się dopiero u dziecka w wieku szkolnym. Bez względu na wiek, ten rodzaj zaćmy leczy się tak samo jak jej formę starczą, czyli poprzez operacyjne usunięcie soczewki i wszczepienie nowej.