Kaszel jest jedną z podstawowych reakcji obronnych naszego organizmu. Spełnia ważną rolę pomagając pozbyć się z dróg oddechowych tego, co się w nich znalazło wskutek choroby.
Z medycznego punktu widzenia kaszel należy do odruchów bezwarunkowych Jest on wyzwalany automatycznie, gdy dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej dróg oddechowych i receptorów kaszlowych znajdujących się w oskrzelach, tchawicy, krtani i nosogardzieli.
Jaki to kaszel?
Kaszel towarzyszy wielu schorzeniom, ale najczęściej występuje przy infekcjach wirusowych dróg oddechowych albo przeziębieniach. Zaczyna się zwykle od osłabienia organizmu, czasem gorączki czy drapania w gardle, któremu towarzyszyć może tzw. kaszel suchy. Łatwo go rozpoznać, ponieważ nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny. Kaszel suchy, występuje także w początkach rozwoju zapalenia tchawicy i oskrzeli oraz krótko po dostaniu się do dróg oddechowych np. odrobiny jedzenia. Kaszel mokry, który pojawia się wraz z rozwojem choroby oznacza, że w drogach oddechowych gromadzi się coraz większa ilość wydzieliny. Organizm odruchowo będzie próbował się jej pozbyć wraz z namnażającymi się drobnoustrojami. Kaszel mokry zwykle występuje także w końcowej fazie przeziębienia, po zapaleniu oskrzeli czy płuc lub np. przy anginie.
Inne rodzaje kaszlu
Wśród innych rodzajów kaszlu wyróżnia się m.in. kaszel spastyczny przy zapaleniu tchawicy, oskrzeli oraz zapaleniu płuc. Może się on także pojawiać przy astmie. Kaszel świszczący, który towarzyszy zapaleniu krtani, a czasem astmie, niekiedy świadczy o tym, że w drogach oddechowych znajduje się jakieś niewielkie ciało obce. Innym rodzajem kaszlu jest kaszel tzw. szczekający, który występuje się przy dziecięcych chorobach zakaźnych: błonicy, krupie, zapaleniu krtani albo tchawicy wywołanym zazwyczaj przez infekcje wirusowe Kaszel krtaniowy – jest charakterystyczny dla chorób zapalnych krtani u dzieci (np. podgłośniowe zapalenie krtani) wówczas towarzyszy mu tzw stridor, czyli charakterystyczny świst wdechowy. Kaszel napadowy, zwykle występuje przy krztuścu. mukowiscydozie oraz astmie. Kaszel alergiczny – może być wynikiem ekspozycji na pyłki albo spożycia niektórych uczulających nas pokarmów. Może on towarzyszyć także astmie. Kaszel z uwagi na czas jego utrzymywania się podzielić możemy na ostry trwający do 3 tygodni, podostry od 3 do 8 tygodni, przewlekły ponad 8 tygodni.
Z receptą, bez recepty, a może 2 w 1?
Jeśli kaszel utrzymuje się około tygodnia dobrze jest skonsultować się z lekarzem. Może on zalecić stosowanie syropu albo tabletek, łagodzących kaszel albo syropu wykrztuśnego np. Mucosolvanu, w zależności od rodzaju kaszlu. Zadaniem środka wykrztuśnego zawartego w syropie na kaszel, jest rozrzedzenie zalegającej w oskrzelach wydzieliny, aby łatwiej można było pozbyć się jej z dróg oddechowych. Przyjmując preparaty wykrztuśne musimy pamiętać, że nie wolno ich zażywać do kilku godzin przed snem, ani dawkować w ilościach większych niż zalecił lekarz czy farmaceuta. Nie ma jednoznacznej opinii na temat polecane środków typu 2 w 1 czyli na kaszel suchy i mokry jednocześnie, ponieważ zawierają substancje o przeciwstawnym działaniu.
Dolegliwości ze strony dróg oddechowych jak np. przedłużający się kaszel mogą być oznaką poważniejszych chorób. Prawidłowe rozpoznawanie kaszlu jest ważnym narzędziem diagnostycznym, dlatego jeśli kaszel się przedłuża lub towarzyszą inne niepokojące nas objawy zwróćmy się do lekarza rodzinnego, aby w razie potrzeby skierował nas na dodatkowe badania mogące wykluczyć lub potwierdzić zapalenie płuc zapalenie oskrzeli, gruźlicę, a nawet na niewydolność serca. Pamiętajmy, że kaszlu nie wolno lekceważyć.