Otello – tytułowy bohater tragedii Szekspira, pod wpływem szaleńczej zazdrości, zamordował swoją żonę Desdemonę, a sam popełnił samobójstwo. Zazdrość Otella wywołał i podsycał jego rzekomy przyjaciel Jagon. To od imienia szekspirowskiego bohatera pochodzi nazwa choroby – syndrom Otella, zespół Otella. Inne nazwy tej choroby to obłęd zazdrości lub obłęd alkoholowy. Zasadniczym czynnikiem powodującym szaleńczą, wielokrotnie nieuzasadnioną, zazdrość jest najczęściej alkohol. Zdarza się, że zespół rozwija się mimo braku kontaktu z alkoholem i towarzyszy innym zaburzeniom psychicznym. Na syndrom cierpią przede wszystkim mężczyźni, ale zdarzają się również chorujące kobiety, chociaż zdecydowanie rzadziej. Jednostkę chorobową po raz pierwszy opisano w 1955 roku i zawdzięczamy to angielskiemu psychiatrze Johnowi Todd.
Zespół Otella – na czym polega, jak się przejawia?
Mężczyzna, dotknięty chorobą, tworzy swój alternatywny spójny świat skoncentrowany wokół żony, partnerki. Bez względu na jej atrakcyjność fizyczną, postrzega ją jako obiekt pożądania innych mężczyzn. Nie jest w stanie uwierzyć w jej zapewnienia o miłości i wierności. Nieustannie podejrzewa ją o zdradę, choćby nie miało to odzwierciedlenia w rzeczywistości. Syndrom jest chorobą o charakterze psychicznym, określaną jako psychoza urojeniowa. Bywa, że na syndrom cierpią również kobiety, które podobnie jak panowie tworzą zespół przekonań nie mających odzwierciedlenia w rzeczywistości, a dotyczący zdrady partnera seksualnego.
Przyczyny rozwoju zespołu Otella
Badania naukowców potwierdzają, że syndrom Otella ma ścisły związek z wieloletnim nadużywaniem alkoholu. Rozwija się nawet u 30% osób dotkniętych chorobą alkoholową. To alkohol zresztą wpływa na obniżenie samooceny osoby uzależnionej. Zaczyna się ona obawiać, że jego choroba alkoholowa wpływa znacząco na rozluźnienie relacji między partnerami, że partnerka może go porzucić. To jednak nie wpływa na zmianę zachowań, chęć leczenia, ale pojawia się chorobliwa zazdrość o drugą osobę. To oczywiście nie oznacza, że każda osoba nałogowo pijąca alkohol zapada na tę chorobę. Przyczyny są głębsze. Alkohol tylko powoduje wyzwolenie psychozy. Uważa się, że syndrom Otella jest jedną z form schizofrenii.
Objawy zespołu Otella
Osoby dotknięte schorzeniem na początku mogą sprawiać wrażenie niezwykle opiekuńczych, dbających o każdy aspekt związku. Z czasem opiekuńczość zmienia się w potrzebę kontrolowania drugiej osoby. Przejawy niezadowolenia ze strony partnerki są odbierane z podejrzliwością, a potem złością. Z biegiem czasu dochodzi do przekształcenia się zazdrości w agresywne zachowania i obsesję. Może też dojść do aktów przemocy. Podejrzenie nierzadko jest kierowane nie tylko w stosunku do partnerki, ale i jej otoczenia. Wszyscy są podejrzani i winni. Osoba z syndromem Otella widzi w każdym mężczyźnie potencjalnego kochanka, kontroluje korespondencję, przegląda telefon i komputer, czasami wynajmuje nawet detektywa. Brak dowodów traktuje jako wyjątkową przebiegłość i perfidię. Nawet przyznanie się do zdrady, zmęczonej sytuacją partnerki, niczego nie zmienia. Więcej, może pogorszyć sytuację. Osoba chora widzi w tym przyzwolenie na większą agresję, prześladowanie fizyczne i psychiczne partnerki. To wszystko jest spowodowane tym, że osoba z syndromem Otella nie widzi absurdalności swojego zachowania i postępowania.
Syndrom Otella – sposoby leczenia
Syndrom Otella jest bardzo trudny do wyleczenia. Terapia może trwać nawet do końca życia pacjenta. Jeśli problem jest skutkiem choroby alkoholowej, nawet abstynencja nie wystarczy do wyleczenia chorobliwej zazdrości. To jest dopiero pierwszy krok, a urojenia nie znikną po odstawieniu alkoholu. W niektórych sytuacjach konieczna będzie hospitalizacja. Nakaz leczenia może być wydany przez sąd, jeśli zachowanie pacjenta zagraża zdrowiu, a czasami życiu partnerki. W czasie hospitalizacji prowadzona będzie terapia poznawczo-behawioralna, a chory powinien przyjmować leki przeciwpsychotyczne. Po zakończeniu leczenia szpitalnego, pacjent musi utrzymywać trzeźwość. Terapia powinna trwać przez cały czas, bo trwała zmiana przekonań urojonych na prawdziwe jest niezwykle trudna, czasami niemożliwa. Syndrom jest dużym obciążeniem dla partnerki/partnera osoby chorej.
Mitomania: Gdy kłamstwo przeradza się w obsesję