Z krzywą przegrodą nosową może zmagać się nawet połowa Polaków, choć większość o tym nie wie, bo przypadłość ta może nie dawać żadnych objawów. Jednak wiele osób zmaga się z dolegliwościami, które z pozoru mogą wydawać się błahe, ale potrafią uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie i wynikają właśnie z krzywej przegrody nosowej. To: m.in. bóle głowy, zaburzenia snu i nawracające infekcje. O tym, czym jeszcze objawia się krzywa przegroda nosowa i jakie są sposoby jej leczenia opowie dr n. med. Emilia Karchier, otolaryngolog ze Szpitala Optimum, Grupa LUX MED.
Z anatomicznego punktu widzenia przegroda nosowa to chrzęstno-kostna struktura, która w sposób symetryczny dzieli jamę nosową na dwie części. W części tylnej budują ją dwie kości (blaszka pionowa kości sitowej i lemiesz), a w części przedniej chrząstka o kształcie zbliżonym do trapezu.
Kiedy możemy mówić o krzywej przegrodzie nosowej?
Skrzywienie przegrody nosowej, zwane także dewiacją przegrody nosowej, to często spotykany problem medyczny, który może znacząco wpływać na jakość życia. Przegroda nosowa, czyli struktura dzieląca jamę nosową na dwie części, powinna być idealnie prosta i równo podzielona. Jednak u wielu osób jest ona przesunięta na jedną stronę, co prowadzi do asymetrii. Skrzywienie to może być wynikiem wrodzonej anomalii, urazów mechanicznych lub zmian związanych z procesem starzenia się organizmu. Skrzywienie przegrody nosowej może być wrodzone lub nabyte. Wrodzona wada wynika z nieregularnego wzrostu części kostnej oraz chrzęstnej szkieletu twarzoczaszki. Wada nabyta powstaje zazwyczaj wskutek urazu, na przykład złamania nosa. Z czym wiąże się skrzywienie przegrody nosowej? – Doprowadza to do zwężenia jamy nosa po jednej stronie, podczas gdy po przeciwnej stronie nierzadko występuje kompensacyjny przerost małżowin nosowych, który również może powodować zaburzenie przepływu powietrza – wyjaśnia dr n. med. Emilia Karchier, otolaryngolog ze Szpitala Optimum Grupy LUX MED.
Taka asymetria może prowadzić do komplikacji zdrowotnych.
– Skrzywienie przegrody nosa nie tylko powoduje dyskomfort, z powodu odczuwania przez pacjenta zaburzenia drożności nosa, ale sprzyja również nawracającym infekcjom górnych dróg oddechowych – dodaje ekspertka. Jeśli mowa jest o infekcjach górnych dróg oddechowych, zalicza się do nich nie tylko nieżyt nosa, ale także zapalenie gardła, ucha środkowego czy zatok przynosowych. Warto również podkreślić, że krzywa przegroda nosowa może powodować także:
• Ból głowy
• Krwawienie z nosa
• Okresowe „przytykanie się” uszu
• Zaburzenia węchu
• Chrapanie a nawet bezdech senny
Wielu pacjentów ze skrzywioną przegrodą nosową może nie odczuwać żadnych objawów i żyć normalnie. Jednak u niektórych osób skrzywienie przegrody nosowej powoduje trudności w oddychaniu przez nos, co jest szczególnie dokuczliwe podczas wysiłku fizycznego lub snu. Częste infekcje zatok przynosowych są także jednym z typowych problemów związanych z tym schorzeniem. Zatoki są naturalnymi przestrzeniami powietrznymi, a ich prawidłowe funkcjonowanie jest uzależnione od odpowiedniego przepływu powietrza i drenażu śluzu. Skrzywiona przegroda nosowa może utrudniać te procesy, co prowadzi do przewlekłych stanów zapalnych.
Objawy skrzywienia przegrody nosowej mogą obejmować nie tylko trudności w oddychaniu, ale również przewlekłe krwawienia z nosa, bóle głowy i twarzy oraz chrapanie. Chrapanie wynika z zaburzeń przepływu powietrza przez nos, co może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak bezdech senny. Ból głowy i twarzy często jest związany z przewlekłym stanem zapalnym zatok, który z kolei jest wynikiem utrudnionego odpływu śluzu. Długotrwałe problemy z oddychaniem przez nos mogą także wpływać na ogólne samopoczucie i jakość życia, prowadząc do zmęczenia, problemów z koncentracją i obniżonego nastroju.
Diagnostyka oraz leczenie
Jeśli pacjent podejrzewa u siebie krzywą przegrodę nosową powinien zgłosić się do poradni laryngologicznej. Gdy pacjent zgłosi się do specjalisty, lekarz za pomocą wziernika laryngologicznego zbada nos, by ocenić stopień skrzywienia przegrody nosowej. Zdarza się, iż potrzebne są dodatkowe badania – takie jak endoskopia jam nosa i tomografia komputerowa zatok przynosowych. Diagnostyka skrzywienia przegrody nosowej opiera się głównie na wywiadzie lekarskim i badaniu fizykalnym. Lekarz laryngolog ocenia stan nosa przy pomocy wziernika nosowego, co pozwala na wizualną ocenę przegrody. W bardziej skomplikowanych przypadkach może być konieczne wykonanie endoskopii nosa, która umożliwia dokładniejsze zobrazowanie wnętrza nosa. Tomografia komputerowa (CT) jest kolejnym narzędziem diagnostycznym, które może dostarczyć szczegółowych informacji na temat struktury nosa i przyległych zatok.
Leczenie
Warto zaznaczyć, iż jeśli objawy są nieuciążliwe można je leczyć zachowawczo tj. poprzez leki przeciwzapalne czy preparaty do nawilżania błony śluzowej nosa. Jednak co w sytuacji gdy lekarz uzna, że konieczny jest zabieg? – Operacja ma na celu wyprostowanie przegrody nosowej i udrożnienie jam nosa. Przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym z intubacją, która zapewnia drożność dróg oddechowych – tłumaczy dr Emilia Karchier. Zabieg jest bardzo precyzyjny, bowiem przeprowadzany jest z małego cięcia w przedsionku nosa. Operacja polega na korekcji skrzywienia przegrody nosowej poprzez usunięcie lub przemieszczenie nieprawidłowych struktur. Po operacji pacjent powinien szczególnie uważać, by nie przesuszyć śluzówki, a także dbać o higienę nosa. Lekarze zalecają również unikanie wysiłku fizycznego przez około 10 dni. Zabieg pozwala odzyskać zdrowie i komfort codziennego życia.
Leczenie skrzywienia przegrody nosowej może być zachowawcze lub chirurgiczne. W przypadku łagodnych objawów, które nie wpływają znacząco na jakość życia, stosuje się zazwyczaj leczenie farmakologiczne. Leki przeciwzapalne, przeciwalergiczne, krople lub spraye do nosa oraz leki przeciwbólowe mogą przynieść ulgę w objawach. Jednak w przypadkach, gdy skrzywienie przegrody nosowej powoduje poważne dolegliwości, konieczna może być interwencja chirurgiczna.
Septoplastyka to zabieg chirurgiczny mający na celu wyprostowanie przegrody nosowej. Operacja ta jest zazwyczaj przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym i polega na usunięciu lub przemieszczeniu nadmiaru tkanki chrzęstnej i kostnej. W niektórych przypadkach septoplastyka może być połączona z rynoseptoplastyką, która dodatkowo koryguje zewnętrzny wygląd nosa. Po operacji pacjentom zaleca się unikanie wysiłku fizycznego przez kilka tygodni oraz regularne kontrole lekarskie, aby monitorować proces gojenia się. Stosowanie zaleconych leków, takich jak krople do nosa i antybiotyki, może również wspomóc powrót do zdrowia.
Fot. Karolina Kaboompics, pexels.com