Zdrowie psychiczne jest bardzo istotne dla prawidłowego funkcjonowania człowieka. Niestety nieprawidłowości w tym zakresie dotykają coraz większej ilości ludzi na świecie. Tendencje globalne nie omijają również naszego kraju. Szacuje się, że ponad osiem milionów dorosłych Polaków ma problemy psychiczne. Oczywiście nie wszystkie przypadki dotyczą poważnych chorób takich jak schizofrenia czy depresja, niemniej skala zauważanych problemów jest naprawdę duża. Nie wszystkie choroby wymagają leczenia farmakologicznego. W wielu przypadkach pomocą jest psychoterapia. Psychoterapia jest też stosowana jako element wspierający leczenie farmakologiczne. Wśród wielu rodzajów terapii psychologicznej, dużym powodzeniem cieszy się psychoterapia poznawczo-behawioralna.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna charakterystyka
Uchodzi za jedną z najpopularniejszych i najskuteczniejszych terapii. Jej początki sięgają lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Za jej twórcę uważa się amerykańskiego psychiatrę Aarona Becka. Stosowana jest w pracy indywidualnej z pacjentem, a także grupowej. Bazuje na bliskiej relacji i całkowitym zaufaniu miedzy pacjentem, a psychoterapeutą. Jej niewątpliwą zaletą jest czas trwania. Skuteczność można osiągnąć już po kilku tygodniach, maksymalnie sześciu miesięcach leczenia. U podłoża terapii leży przekonanie, że przyczyną wszystkich zaburzeń jest wyuczona reakcja na bodźce. Nie jest ważne to, co zdarzyło się w przeszłości, ale to co się dzieje tu i teraz, a także jaka będzie przyszłość. Terapeuta ma za zadanie pomóc pacjentowi w pozbyciu się negatywnych reakcji na określone bodźce i zaburzonego postrzegania świata.
Terapia behawioralna – dla kogo?
Terapia behawioralna jest przeznaczona przed wszystkim dla chorujących na schizofrenię, stres pourazowy, depresję, zaburzenia lękowe, np. agorafobię (lęk przed otwartą przestrzenią), fobie szkolne, zaburzenia lękowe, chorobę afektywną dwubiegunową. Można ją zastosować również w przypadku depresji poporodowej, leczeniu problemów z prawidłowym odżywianiem (anoreksja, bulimia). Często jest wykorzystywana w ośrodkach resocjalizacyjnych przeznaczonych dla młodzieży i w więzieniach.
Terapia behawioralna – zasady postępowania
Ten typ terapii ma opinię krótkoterminowej. To plus w porównaniu z innymi terapiami, które mogą trwać nawet kilka lat. Sesje odbywają się najczęściej dwa razy w tygodniu i trwają najwyżej godzinę. Schemat spotkań powtarza się i bazuje na czterech krokach. Po pierwsze pacjent musi nazwać problem, nad którym pracuje. W kolejnym etapie przywoływane są reakcje, które dotyczą konkretnej sytuacji. Pacjent jest tak kierowany, by nazwał emocje i uczucia, które mu towarzyszą i określa swoje reakcje w danej sytuacji. Następnie terapeuta pomaga doprowadzić do sytuacji, kiedy pacjent zmieni swoje nieprawidłowe reakcje i zastąpi je prawidłowymi.
Jak to wygląda w praktyce? Pacjent zmaga się z arachnofobią, czyli lęka się panicznie pająków. Widząc pająka reaguje obezwładniającym strachem. Odczucia są wywołanie nie tylko samym wyglądem pająka, ale wyobrażeniem, że zagraża i jest niebezpieczny. Osoby, zmagające się z arachnofobią nie muszą nawet widzieć pająka, by odczuwać przerażenie, a jeśli już je widzą, zazwyczaj wydają się im one znacznie większe niż w rzeczywistości są. Terapia behawioralna umożliwia przeanalizowanie powiązań między występującą sytuacją lęku, towarzyszącymi jej emocjami, a działaniami, które w danej sytuacji wykonuje. To pozwala analizę i kontrolowanie sytuacji, która może nastąpić. Pozwala użyć narzędzi, które pacjent uzyskuje w czasie trwania terapii.
W wielu przypadkach pomocą jest psychoterapia
Terapia behawioralna – dialog sokratejski
Sokrates, chodząc ulicami Aten, zadawał ludziom pytania, które powodowały, że rewidowali swoje poglądy i docierali do istoty rzeczy. Podobnie jest w przypadku terapii behawioralnej. Terapeuta zadaje pacjentowi pytania w taki sposób, by samodzielnie doszedł on do określonych wniosków, związanych z jego destruktywnymi zachowaniami. Poznanie pozwala na kontrolę emocji i działań.
Terapia behawioralna jest dość popularna i ceniona przez specjalistów. Ma jednak pewne wady. Najważniejszą jest to, że zazwyczaj nie odkrywa się przyczyny lękowych zachowań. Pacjent uczy się je kontrolować, ale nie rozwiązuje to zasadniczego problemu. Z tego powodu jest zazwyczaj tylko jedną z elementów kompleksowego leczenia.
Artykuł sponsorowany