Odleżyny pojawiają się u osób, które są przez dłuższy czas unieruchomione przez chorobę lub konieczność rekonwalescencji. Zawsze mają związek z brakiem ruchu i często z nieodpowiednią pielęgnacją skóry chorego. Jak powstają oraz jak leczyć odleżyny?
Przyczyny odleżyn
Osoby obłożnie chore oraz niepełnosprawne są bardzo narażone na powstawanie odleżyn. Długotrwałe unieruchomienie prowadzi do pogorszenia krążenia w całym organizmie, lecz najbardziej narażone są miejsca, na które położony jest największy ucisk. Niedostateczny dopływ krwi do komórek w tych miejscach może prowadzić nawet do ich zniszczenia i obumarcia. Jednak nie tylko długość unieruchomienia ma wpływ na powstawanie odleżyn. Do czynników sprzyjających ich powstawaniu zalicza się także wiek chorego. Im wyższy, tym skóra zawiera mniej kolagenu i elastyny, a także tkanki tłuszczowej i mięśni. Powoduje to mniejszą odporność na otarcia oraz urazy, a przez to również mniejszą zdolność skóry do regeneracji. Znacznie bardziej narażone na powstawanie odleżyn są osoby z niedokrwistością, niedowagą oraz nadwagą, jak też osoby uzależnione od alkoholu, cukrzycy, osoby, których organizm jest wyniszczony chorobą, a także cierpiące na miażdżycę, depresję i infekcje bakteryjne. Wpływ na powstawanie odleżyn ma także stosowanie leków psychotropowych, uspokajających oraz przeciwbólowych.
Zewnętrzne przyczyny odleżyn
Pogłębienie się odleżyn często uwarunkowane jest nieodpowiednią pielęgnacją chorego. Dlatego wyróżnia się także czynniki zewnętrzne, które do tego stanu prowadzą, jak siły tarcia oraz siły ścinające, kiedy stosuje się nieodpowiednią technikę zmiany pozycji oraz nieodpowiednie ułożenie. Wpływ na powstawanie i pogłębianie się ran odleżynowych ma zła higiena, brak zmiany pozycji oraz nieodpowiednia bielizna, jak również nieodpowiednie opatrunki i sprzęt przeciwodleżynowy.
Leczenie odleżyn
Prawidłowe leczenie odleżyn wygląda zupełnie inaczej niż leczenie innego rodzaju ran, które nie mają przewlekłego przebiegu. Należy przede wszystkim zapewnić ranom odleżynowym odpowiednie warunki sprzyjające gojeniu. Dlatego stosuje się specjalne opatrunki zapewniające wilgotne środowisko sprzyjające naturalnej regeneracji rany oraz obniżone pH mające hamować rozwój bakterii. Opatrunki te muszą również zapewniać szczelność chroniącą ranę przed bakteriami, jak również przed uszkodzeniami mechanicznymi. Leczenie odleżyn przy pomocy specjalistycznych opatrunków ułatwia pielęgnację chorego oraz profilaktykę.
