Borelioza może dać o sobie znać nawet po upływie wielu tygodni lub lat od ukąszenia przez kleszcza. Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące późne symptomy tej niebezpiecznej choroby. W pierwszej fazie choroba objawia się podobnie do grypy. W późniejszym stadium boreliozy mogą ujawnić się inne, bardziej uciążliwe symptomy.
Borelioza jest nazywana również chorobą z Lyme oraz krętkowicą kleszczową. Pierwsze przypadki boreliozy zostały opisane szczegółowo w II połowie XX wieku. Przyczyną jej rozwoju jest zarażenie się bakteriami Borella burgdorferi, które występują w formie krętek i cysty. Do zakażenia boreliozą dochodzi najczęściej w następstwie ukąszenia przez kleszcza. Kiedy kleszcz wydziela ślinę i zawartość jelita środkowego do krwioobiegu człowieka, może dojść do przeniknięcia tych drobnoustrojów do organizmu człowieka.
Bóle głowy
Bóle głowy, podobnie jak sztywność karku, należą do objawów przewlekłego zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych spowodowanego przez bakterie Borrelia. Ta postać omawianej choroby jest określana mianem neuroboreliozy. Przewlekłe bóle głowy nie pojawiają się natomiast w przebiegu zapalenia stawów lub rumienia wędrującego będącymi innymi postaciami boreliozy.
Sztywność karku
Sztywność karku jest objawem o charakterze oponowym, czyli wynikającym z silnego podrażnienia opon mózgowych. Sztywność karku można stwierdzić zginając biernie głowę do przodu i dotykając podbródkiem mostka. Jeżeli pojawia się opór i silny ból, to znaczy, że u danego pacjenta występuje sztywność karku.
Zmęczenie
Zmęczenie spowodowane boreliozą uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie. Nie należy go porównywać z normalnym zmęczeniem będącym następstwem wytężonej pracy umysłowej lub fizycznej. Przewlekłe zmęczenie nie ustępuje mimo zachowania norm wypoczynku i związanych z czasem snu. Ogólnemu osłabieniu i zmęczeniu mogą towarzyszyć także obniżenie masy ciała, dreszcze, gorączka i nadmierne pocenie się.
Zapalenie stawów
Zapalenie stawów jest jedną z postaci boreliozy – rozwija się na skutek zakażenia bakteryjnego, także u młodych osób. Jego głównymi objawami są obrzęk i wysięk pojawiające się w obrębie zaatakowanego stawu i ograniczenie jego ruchomości. Wymienionym objawom mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe.
Porażenie nerwu twarzowego
Borelioza atakuje nerwy twarzowe, które są odpowiedzialne za prawidłową mimikę twarzy. Pacjenci cierpiący na boreliozę mogą mieć zatem problemy z opadającym kącikiem ust lub zamknięciem powieki. Borelioza może powodować także nieprawidłowe widzenie atakując nerwy odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. Objawia się to przemijającymi zaburzeniami wzroku i nadwrażliwością na światło.
Palpitacje serca
Borelioza może wpływać negatywnie na pracę serca jako choroba wielonarządowa. Boreliozowe zapalenie mięśnia sercowego objawiające się m.in. kołataniem serca i nieregularnym biciem serca należy do najczęściej występujących postaci omawianej choroby. Zapaleniu mięśnia sercowego spowodowanego boreliozą towarzyszą także inne objawy – duszność wysiłkowa, ból w klatce piersiowej, zawroty głowy i omdlenia oraz tachykardia (zbyt szybkie bicie serca) i bradykardia (zbyt powolna praca serca). Nieleczone boreliozowe zapalenie mięśnia sercowego może doprowadzić do dysfunkcji skurczowej mięśnia lewej komory i niewydolności serca. U niektórych pacjentów pojawiają się jednocześnie objawy zapalenia osierdzia i mięśnia sercowego.
Zaburzenia oddychania
Zaburzenia oddychania, takie jak skrócony oddech i zadyszka, mogą być objawem boreliozy. Chorobie może towarzyszyć także ból w klatce piersiowej. Są to niespecyficzne symptomy występujące także w przebiegu innych chorób, związanych ściśle z układem oddechowym. W celu zdiagnozowania boreliozy należy wykonać szereg badań, które potwierdzą zakażenie boreliozą i wykluczą rozwój chorób układu pokarmowego.
Stany zapalne mózgu i rdzenia kręgowego
Gdy dojdzie do ukąszenia przez kleszcza, organizm zostaje zainfekowany. Krętki Borrelia wnikają za pośrednictwem krwi i limfy do różnych narządów, a także do komórek glejowych tworzących układ nerwowy. Bakterie mogą powodować uszkodzenie komórek nerwowych i stan zapalny, doprowadzając tym samym do zaburzeń neurologicznych. Do wczesnych objawów neuroboreliozy należą bóle głowy. Niemniej na podłożu zakażenia boreliozą może rozwinąć się również zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych oraz zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego.
Zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego jest uznawane za najcięższą postać neuroboreliozy, ponieważ wiąże się z ryzykiem rozwoju wodogłowia, niewydolności oddechowej i zaburzeń świadomości. W przebiegu tej postaci choroby może dojść do niedowładów spastycznych lub wiotkich oraz zaburzeń trzymania moczu.
W przebiegu neuroboreliozy mogą wystąpić bóle neurologiczne. Pacjenci zgłaszają często takie symptomy, jak przeszywający ból, dyskomfort, drętwienie lub mrowienie w obrębie dłoni i stóp.
Objawy psychiatryczne
Zaburzenia pamięci to jedynie przykład objawów psychiatrycznych, które mogą pojawić się w przebiegu choroby z Lyme. Borelioza może powodować problemy z koncentracją, zaburzenia snu, niestabilność nastroju i zaburzenia lękowe. U niektórych pacjentów zdiagnozowano objawy psychotyczne i dysforię. Dysforia należy do zaburzeń obniżonego nastroju. Osoby cierpiące na dysforię mogą popadać w nastroje depresyjne, być agresywne i drażliwe.