Kinezyterapia funkcjonalna to metoda leczenia, która polega na wykonywaniu ćwiczeń fizycznych dostosowanych do indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta. Celem kinezyterapii funkcjonalnej jest poprawa jakości życia, funkcjonowania i samodzielności osoby z zaburzeniami ruchowymi. Kinezyterapia funkcjonalna może być stosowana w różnych schorzeniach, takich jak: choroby układu kostno-stawowego, choroby układu nerwowego, choroby układu krążenia, choroby układu oddechowego, choroby metaboliczne, urazy i operacje. W tym artykule przedstawimy podstawowe zasady kinezyterapii funkcjonalnej, jej rodzaje i korzyści.
Podstawowe zasady kinezyterapii funkcjonalnej
Kinezyterapia funkcjonalna opiera się na trzech głównych zasadach:
– Indywidualizacja – ćwiczenia są dobierane na podstawie dokładnej diagnozy, oceny stanu zdrowia i celów terapeutycznych pacjenta. Nie ma uniwersalnego programu ćwiczeń dla wszystkich, ponieważ każdy organizm jest inny i reaguje inaczej na bodźce.
– Funkcjonalność – ćwiczenia są ukierunkowane na poprawę konkretnych funkcji życiowych, takich jak: chód, równowaga, siła, wytrzymałość, koordynacja, elastyczność. Nie chodzi o wykonywanie ćwiczeń dla samego ćwiczenia, ale o uzyskanie lepszego efektu w codziennych czynnościach.
– Progresja – ćwiczenia są stopniowo zwiększane pod względem intensywności, czasu trwania, częstotliwości i złożoności. Dzięki temu organizm adaptuje się do coraz większego obciążenia i rozwija swoje możliwości. Progresja powinna być dostosowana do indywidualnego tempa postępów pacjenta i jego tolerancji wysiłku.
Rodzaje kinezyterapii funkcjonalnej
Kinezyterapia funkcjonalna może być realizowana w różnych formach i metodach, w zależności od potrzeb i preferencji pacjenta. Niektóre z nich to:
– Kinezyterapia aktywna – polega na wykonywaniu ćwiczeń przez samego pacjenta, pod kontrolą lub z pomocą terapeuty. Ćwiczenia mogą być wykonywane w pozycji leżącej, siedzącej lub stojącej, z użyciem różnych przyrządów lub bez nich. Przykłady ćwiczeń aktywnych to: marsz po płaskim lub po schodach, przysiady, wykroki, unoszenie ramion czy nóg.
– Kinezyterapia pasywna – polega na wykonywaniu ruchów przez terapeutę lub urządzenie mechaniczne na ciele pacjenta. Ćwiczenia te mają na celu rozluźnienie mięśni, poprawę zakresu ruchu w stawach, zmniejszenie bólu czy obrzęku. Przykłady ćwiczeń pasywnych to: masaż, mobilizacja stawów, rozciąganie mięśni czy elektrostymulacja.
– Kinezyterapia wspomagana – polega na wykorzystaniu dodatkowych środków lub urządzeń do ułatwienia lub utrudnienia wykonywania ćwiczeń. Środki te mogą być stabilizujące lub destabilizujące, oporowe lub wspomagające. Przykłady środków wspomagających to: piłki gimnastyczne, taśmy elastyczne, ciężarki, wyciągi czy platformy stabilometryczne.
Korzyści kinezyterapii funkcjonalnej
Kinezyterapia funkcjonalna przynosi wiele korzyści dla zdrowia i samopoczucia pacjentów. Niektóre z nich to:
– Poprawa funkcji ruchowych – kinezyterapia funkcjonalna pomaga w przywracaniu lub utrzymaniu prawidłowego ruchu w stawach, mięśniach i ścięgnach. Dzięki temu pacjenci mogą poruszać się swobodniej, bez bólu i ograniczeń.
– Poprawa kondycji fizycznej – kinezyterapia funkcjonalna wpływa na poprawę parametrów fizjologicznych, takich jak: tętno, ciśnienie krwi, poziom cukru, tlen we krwi, spalanie kalorii. Dzięki temu pacjenci mogą zwiększyć swoją wytrzymałość, siłę, szybkość i sprawność.
– Poprawa jakości życia – kinezyterapia funkcjonalna wpływa na poprawę samopoczucia psychicznego i emocjonalnego pacjentów. Dzięki temu pacjenci mogą czuć się lepiej, bardziej pewnie i zadowolone. Kinezyterapia funkcjonalna może również pomóc w nawiązywaniu kontaktów społecznych i integracji z innymi osobami.