Szacuje się, że w Polsce już blisko 800 tysięcy osób boryka się z problemem katarakty. Warto wiedzieć, że nieleczona może prowadzić do bardzo poważnych powikłań, a nawet ślepoty.
Uznaje się, że katarakta (z grec. Katarraktes – wodospad) określana również mianem zaćmy, stanowi jeden z poważniejszych problemów społecznych współczesnego świata. W Polsce, jak pokazują badania, już blisko 800 tysięcy osób boryka się z dolegliwościami wywołanymi chorobą.
Zdaniem badaczy pierwsze wzmianki o zaćmie pojawiły się już w starożytności. Wówczas uważano, że choroba wywoływana jest przez wodospad zapalnej substancji spływającej z mózgu do oka. Już 2500 p.n.e przeprowadzane były pierwsze zabiegi operacyjne polegające na zerwaniu więzadeł soczewki poprzez wbicie nożyka z tyłu głowy na wysokości oka.
Współcześnie leczenie katarakty, uznawanej za główne źródło ślepoty u ludzi w różnym wieku, polega głównie na zastąpieniu zmętniałej soczewki nowoczesnymi, silikonowymi lub akrylowymi soczewkami.
Katarakta i jej przyczyny i objawy
Przyczyny katarakty mogą być różne w zależności od rodzaju zaćmy, z jaką mamy do czynienia. Choroba polegająca na stopniowym zmętnieniu soczewki, może przyjąć formę:
a) katarakty wrodzonej (m.in. zaćma torebkowa, śródsoczewkowa, torebkowo-soczewkowa, a także śródsoczewkowa całkowita i błoniasta) – ten rodzaj powstaje jeszcze w życiu płodowym na skutek czynników działających na ciężarną. Będą to:
- awitaminoza,
- wirus różyczki lub opryszczki,
- wirus półpaśćca,
- toksoplazmoza,
- zapalenie wątroby,
- cukrzyca
- substancje toksyczne,
- leki przyjmowane przez ciężarną,
- niska waga urodzeniowa dziecka.
Przyczynami mogą być również schorzenia tyczące się bezpośrednio gałki ocznej. Mowa tu o:
- brak tęczówki,
- zapalenie błony naczyniowej,
- retinopatia,
- siatkówczak.
b) zaćma młodzieńcza – ten rodzaj dolegliwości rozwija się przede wszystkim w okresie wczesnego dzieciństwa i okresie młodzieńczym. Przejawia się przede wszystkim plamkami lub punktami zmętnienia występującymi na soczewce.
c). zaćma starcza (zaćma korowa lub zaćma jądrowa w zależności od miejsca jej występowania) – z kolei jej odmiana starcza występuje głównie u pacjentów w wieku powyżej 45 roku życia. Początkowo objawia się problemami z czytaniem, oglądaniem telewizji i nieostrym widzeniem.
Tutaj wiodącymi czynnikami wpływającymi na występowanie choroby będą:
- wiek chorego,
- cukrzyca,
- jaskra,
- czynniki dziedziczne,
- długoletnie przyjmowanie leków sterydowych,
- uraz oka,
- niedoczynność przytarczyc,
- a także zapalenia rogówki, twardówki i naczyniówki.
Katarakta i jej diagnoza
W przypadku wystąpienia niepokojących objawów, konieczną jest konsultacja z okulistą. Lekarz przeprowadzi wywiad z pacjentem na temat występujących dolegliwości, a także zbada oko (koniecznym jest uprzednie rozszerzenie źrenicy) za pomocą wziernika okulistycznego i biomikroskopu. W przypadku zaćmy zaawansowanej, w celu prawidłowej diagnozy, koniecznym może być również wykonanie badania ultrasonograficznego w projekcji B.
Katarakta i jej leczenie
O ile jeszcze jakiś czas temu leczenie zaćmy było procesem żmudnym i trudnym, o tyle w chwili obecnej dzięki, postępowi techniki możliwym jest zastąpienie uszkodzonej soczewki (poprzez fakoemulsyfikację) jej sztucznym odpowiednikiem.
