Bezdech senny jest poważnym schorzeniem, które najczęściej diagnozuje się u osób dorosłych mających problem z nadwagą i nadciśnieniem. Okazuje się jednak, że bezdech senny może występować także u niemowląt i dzieci od drugiego do szóstego roku życia. Z badań wynika, że bezdech występuje u 1 na 100 urodzonych dzieci. Wraz z dojrzewaniem układu nerwowego u dziecka może samoczynnie ustąpić, ale choroby nie można lekceważyć, bo brak odpowiedniego leczenia doprowadzi nawet do upośledzenia wymiany oddechowej w płucach. Dodatkowo, bezdechy o charakterze patologicznym doprowadzają do niedotlenienia mózgu i zwolnienia pracy serca. A to poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia dziecka.
Bezdech senny u dzieci – rodzaje i objawy
Zasadniczo można wyróżnić trzy rodzaje bezdechu sennego u dzieci:
- bezdech obturacyjny – spowodowany przeszkodą uniemożliwiającą prawidłowe oddychanie,
- centralny bezdech sennym – u podłoża którego leży błędne wysyłanie sygnałów z mózgu do mięśni oddechowych,
- mieszany – łączący dwa poprzednie rodzaje i występujący najczęściej w okresie zasypiania lub przebudzenia.
Do najczęściej występujących u dziecka należy bezdech obturacyjny (zatorowy), wynikający z przerostu migdałków lub zapadania się gardła. Przyczyną bezdechów u dzieci może być też infekcja, choroby układu oddechowego (zapalenie płuc, niedodma, niedrożność), choroby układu pokarmowego, a nawet stosowane leki. Uporczywe chrapanie u dorosłych jest jednym z poważniejszych sygnałów bezdechu sennego. W przypadku dzieci nie jest to takie proste. Częściej występuje chrapanie nawykowe, połączone z prychaniem i sapaniem, powtarzające się przynajmniej przez trzy noce. Sygnałem alarmowym może być sypianie z mocno odgiętą głową, sinica, a nawet moczenie nocne. Dziecko cierpiące na bezdech jest podrażnione w ciągu dnia, senne. Skarży się na ból głowy, brak koncentracji. Podczas badania fizykalnego lekarz może stwierdzić nieprawidłową wagę (niedowaga, nadwaga), przerost migdałków, nadciśnienie tętnicze. Powiększone migdałki mogą się objawiać np. długotrwale uchyloną buzią, cofniętą żuchwą, a nawet tzw. adenoidalną twarzą.
Bezdech senny – diagnostyka
Ponieważ bezdech senny bardzo często jest diagnozowany u wcześniaków, mają one wykonywane badania krwi, USG głowy, a także monitoruje się ich rytm serca i częstość oddechów. U starszych dzieci, podejrzewając bezdech senny, powinno się poddać je obserwacji domowej, a bywa, że i szpitalnej. Lekarz, po badaniu fizykalnym i wywiadzie z rodzicami, podejmuje decyzję o badaniu laryngologicznym, a nawet może dziecko skierować na badanie polisomnograficzne, polegające na monitorowaniu parametrów fizjologicznych w czasie snu. Jeśli nie ma możliwości przeprowadzenia takiego badania, rodzice mogą nagrać kamerą sen dziecka, To będzie ważna wskazówka dla lekarza.
Leczenie bezdechu sennego u niemowlaków
Bezdech u dzieci leczy się nie tylko farmakologiczne. Jedną z powszechnie stosowanych metod jest dbanie o właściwą wentylację dróg oddechowych u dziecka za pomocą kaniuli. Można też zastosować tlenoterapię bierną. Jeśli kaniule nie są założone, istotne jest prawidłowe układanie dziecka, tzn. dziecko powinno przebywać w takiej pozycji, która zabezpiecza je przed wyginaniem szyi. Ważne jest systematyczne usuwanie wydzieliny z nosa niemowlęcia i zapewnienie optymalnej temperatury w pomieszczeniu, w którym niemowlak przebywa. Istotna jest też prawidłowa wilgotność powietrza. Te proste sposoby mogą w znaczący sposób poprawić funkcjonowanie górnych dróg oddechowych, a tym samym ograniczyć problem wystąpienia bezdechu.
Leczenie bezdechu u dzieci starszych
W przypadku bezdechu o łagodnym przebiegu lekarz przepisuje glikokortykosteroidy podawane donosowo. Jeśli bezdech jest spowodowany przerostem migdałków, stosuje się ich chirurgiczne zmniejszenie lub usunięcie. Zabiegi są najskuteczniejsze w przypadku dzieci o prawidłowej wadze. Jeśli u dziecka występuje otyłość, zalecane jest zmniejszenie wagi. Jedną z najskuteczniejszych nieinwazyjnych metod jest stosowanie aparatu CPAP. Jest on jednak częściej wykorzystywany przy leczeniu bezdechu u dorosłych.
Bezdechu sennego u dzieci nie można lekceważyć. Konieczne jest jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza i odpowiednie zdiagnozowanie.
Bogumiła Pierzchanowska
Fot. 3194556, pixabay.com