Prawidłowa i zdrowa tarczyca zbudowana jest z jednorodnego miąższu. Jeśli w jej obrębie pojawią się niewielkie twory, możemy mówić o wolach guzkowych.
Wole guzkowe tarczycy, to zmiany pojawiające się w obrębie tarczycy. Często nie wyczuwalne, a zdiagnozowane przypadkiem na badaniu USG, wole guzkowe mogą występować w tarczycy pojedynczo, po kilka guzków, a nawet zajmować większa jej przestrzeń (wówczas możemy mówić o wieloguzkowej budowie tarczycy).
W zależności od rodzaju guzków i ich wielkości, stopnia pochłaniania jodu, wyróżniamy:
- guzki toksyczne – wydzielające hormon tarczycy, w wyniku czego w organizmie dochodzi do nadmiaru hormonu,
- guzki obojętne – niegroźne dla organizmu,
- guzki „zimne” i guzki „ciepłe”.
Wole guzkowe – przyczyny
Oceania się, że jedną z przyczyn występowania woli guzkowych są predyspozycje genetyczne. Nie mniej jednak na ich powstanie maja również wpływ takie elementy, jak:
- palenie tytoniu,
- niedobór jodu,
- choroby autoimmunologiczne,
- substancje wolotwórcze zaburzające wchłanianie jodu,
- promieniowanie jonizujące.
- zapalenia tarczycy.
Wole guzkowe i ich objawy
Pojawiające się w obrębie tarczycy wole guzkowe mogą wywoływać takie objawy, jak:
- powiększona tarczyca,
- duszność wynikająca z ucisku na tchawicę,
- trudności w przełykaniu,
- ucisk u mężczyzn zwany syndromem „za ciasnego kołnierzyka”,
- uczucie ucisku w okolicy szyi,
- powracająca chrypka i niedowład strun głosowych.n
W przypadku toksycznej odmiany woli guzkowych, pojawić mogą się również objawy związane z nadczynnością tarczycy w postaci:
- nerwowości,
- kołatania serca,
- nadmiernego pocenia się,
- nadwrażliwość na ciepło,
- utrata masy ciała.
W przypadku woli guzkowych obojętnych bardzo często ich obecność jest bezobjawowa.
Diagnoza woli guzkowych
Aby prawidłowo zdiagnozować wole, a także ich rodzaj koniecznym będzie przeprowadzenie kilku badań, poczynając od badania krwi (tzw. profil tarczycowy obejmujący badanie poziomu TSH, fT3 i fT4), badanie palpitacyjne polegające na oględzinach i badaniu dotykowym guzków. Powszechnie stosowanym badaniem, które najczęściej pozwala na zdiagnozowanie występujących woli jest badanie usg. W niektórych przypadkach koniecznym może być również scyntografia tarczycy polegająca na zbadaniu stopnia wchłaniania jodu. Przy wątpliwościach, lekarz może zlecić również biopsję tarczycy.
Wole guzkowe i ich leczenie
W przypadku woli obojętnych, lekarz zleci obserwacje guzków i ich ewentualnego rozrostu. Dość często stosowaną praktyka jest leczenie jodem radioaktywnym, jednak metoda ta jest mało dostępną. Przy objawach nadczynności tarczycy, koniecznym będzie również podanie pacjentowi leków.
Zabiegi operacyjne stosowane są jedynie w przypadku woli guzkowych złośliwych (toksycznych) lub w przypadku dużych lub rozległych woli obojętnych.