Przeterminowane leki są szkodliwe dla pacjentów oraz dla środowiska naturalnego – wyrzucone w miejsca przypadkowe mogą zaszkodzić zwierzętom oraz roślinom. Leków nie wolno wrzucać do kosza; należy postąpić z nimi zupełnie inaczej.
Leki, którym skończył się termin ważności, są odpadami niebezpiecznymi. Mają one w składzie wiele związków chemicznych bardzo groźnych dla zdrowia i życia ludzi. Mogą one ponadto trwale zatruć glebę lub wodę. Skażenie spowodowane przez leki nie minie po miesiącu czy dwóch, lecz może trwać wiele lat, przyczyniając się do poważnej degradacji środowiska naturalnego oraz obniżenia jakości ludzkiego życia.
Czego nie wolno robić z przeterminowanymi lekami?
Leków nie wolno wyrzucać do wody lub toalety. Oczyszczalnie ścieków nie zneutralizują takich substancji. Co więcej, bakterie i wirusy uodpornią się na środki farmaceutyczne i spowoduje to konieczność wprowadzenia na rynek nowych medykamentów – mocniejszych i działających bardziej inwazyjnie na organizm ludzki. Odpady farmaceutyczne są zbierane podczas selektywnych zbiórek odpadów. Przeterminowane leki można także zanosić do aptek – stamtąd zostaną one zabrane do utylizacji. Leki muszą być włożone do specjalnych pojemników; nie można ich zostawiać luzem. Pojemniki powinny być opisane we właściwy sposób. Przyjmowanie przeterminowanych leków jest nieodpłatne. Co ważne, odbieranie takich leków z aptek jest obowiązkiem każdej gminy. Koszty utylizacji medykamentów są niskie – sięgają kwoty kilku złotych za kilogram, a korzyści są spore: pacjenci pozbywają się zużytych leków z domu, a środowisko naturalne nie zmaga się z porzuconymi specyfikami. Odpady medyczne są specjalnie spalane. Proces ten przebiega w wysokiej temperaturze tak, aby usunąć wszelkie niebezpieczne składniki. Jest to jedyny i najlepszy, w pełni ekologiczny sposób utylizowania przeterminowanych leków z domów pacjentów. Utylizacją medykamentów zajmują się specjalistyczne firmy, między innymi Pogotowie Sanitarno-Epidemiologiczne „NOWISTA”.
Szczypta przepisów
Obowiązek utylizacji leków wynika z zapisów ustawy o odpadach. Przeterminowane leki znajdują się jednak nie tylko w domach, ale też w aptekach. Zasady usuwania ich z aptek określają Izby Aptekarskie; szczególnie dokładnie opisują one postępowanie w przypadku leków psychotropowych i odurzających.
Przepisy farmaceutyczne nie określają, w jakim terminie po przeterminowaniu się leku należy dokonać jego utylizacji, choć zapis taki zawarty jest w ustawie o odpadach – ich składowanie nie ma prawa trwać dłużej niż 3 lata. Warto pamiętać o tym, że specjalistyczne firmy zajmujące się odbiorem odpadów farmaceutycznych przygotowują kompletną dokumentację, która jest przydatna w sytuacji kontroli przeprowadzonej przez Nadzór Farmaceutyczny, Sanepid czy Wojewódzkie Inspekcje Ochrony Środowiska.
