Darunawir

Darunawir jest lekiem przeciwwirusowym stosowanym w terapii zakażeń wirusem HIV-1 (wywołującym AIDS). Jest to inhibitor proteazy, co oznacza, że działa poprzez hamowanie aktywności enzymu proteazy, który jest niezbędny dla replikacji wirusa HIV-1.

Darunawir jest stosowany jako składnik terapii antyretrowirusowej u dorosłych i dzieci w wieku powyżej 3 lat. Może być stosowany zarówno u pacjentów, którzy nie otrzymywali wcześniej leczenia przeciwwirusowego, jak i u tych, którzy wymagają zmiany terapii. W terapii zakażeń HIV-1 zazwyczaj stosuje się darunawir w połączeniu z innymi lekami przeciwwirusowymi.

Ważne jest, aby stosować darunawir zgodnie z zaleceniami lekarza lub według informacji zawartych w ulotce dołączonej do opakowania leku. Dawkowanie i schemat terapeutyczny będą zależne od indywidualnych czynników, takich jak wiek, stan zdrowia pacjenta i obecne leki, które przyjmuje.

Jak każdy lek, darunawir może powodować pewne działania niepożądane. Najczęstsze z nich to nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, ból głowy, zmęczenie, wysypka skórna i wzrost poziomu enzymów wątrobowych. Ważne jest, aby zgłaszać wszelkie niepożądane objawy lekarzowi, ponieważ może być konieczne dostosowanie dawki lub zmiana terapii.

Jak działa Darunawir

Darunawir jest peptydomimetycznym inhibitorem proteazy asparaginowej wirusa HIV-1. Działa poprzez selektywne hamowanie rozszczepiania kompleksu poliproteinowego Gag-Pol, który jest zakodowany przez wirusa HIV-1 w komórkach zakażonych. Działanie to zapobiega tworzeniu się dojrzałych, zakaźnych cząsteczek HIV.

Leczenie darunawirem w skojarzeniu z rytonawirem prowadzi do długotrwałej i korzystnej supresji wiremii (obecności wirusa we krwi), wzrostu ilości limfocytów CD4 (które są atakowane przez wirusa HIV) oraz zmniejszenia postępu choroby. Kiedy darunawir jest stosowany w połączeniu z innymi lekami przeciwwirusowymi, może również zwiększać przeżywalność pacjentów.

Należy podkreślić, że darunawir powinien być stosowany w skojarzeniu z innymi lekami przeciwwirusowymi, a nie w monoterapii. Podawanie darunawiru w połączeniu z rytonawirem bez innych leków przeciwwirusowych może prowadzić do selekcji opornych szczepów wirusa. Oporność pierwotna na darunawir może wynikać z mutacji w miejscu aktywnym proteazy, co prowadzi do spadku wrażliwości na lek.

Warto zauważyć, że dostępność biologiczna darunawiru podawanego doustnie w skojarzeniu z rytonawirem jest większa u osób zakażonych wirusem HIV-1 niż u osób zdrowych. Prawdopodobnie wynika to z większego wiązania darunawiru z kwasową glikoproteiną α1 (AAG), co prowadzi do większego stężenia leku w osoczu.

Należy pamiętać, że opisany mechanizm działania darunawiru jest skomplikowany i istnieje wiele czynników wpływających na skuteczność i oporność na ten lek. Dlatego też, stosowanie darunawiru powinno być zawsze konsultowane z lekarzem specjalistą, który będzie mógł dostosować dawkowanie i dobrać odpowiednie leki przeciwwirusowe w ramach kompleksowej terapii HIV-1.

Darunawir jest szybko wchłaniany po podaniu doustnym, a jedzenie jednocześnie zwiększa jego względną dostępność biologiczną o około 30% w porównaniu z podawaniem na czczo. Bezwzględna dostępność biologiczna darunawiru podawanego samodzielnie wynosi 37%, natomiast w połączeniu z rytonawirem wzrasta do 82%. Czas osiągnięcia maksymalnego stężenia (tmax) po podaniu darunawiru z rytonawirem wynosi 2,5-4 godziny.

Darunawir wiąże się z białkami osocza w 95%, głównie z kwasową glikoproteiną α1. Jest metabolizowany w wątrobie, głównie poprzez proces oksydacji, głównie przez izoenzym CYP3A4. Stosowanie rytonawiru hamuje aktywność enzymu CYP3A4, co prowadzi do zwiększenia stężenia darunawiru we krwi. Podczas metabolizmu darunawiru w wątrobie powstaje co najmniej trzy metabolity, które wykazują około 10-krotnie słabszą aktywność przeciwwirusową w porównaniu do leku macierzystego.

Darunawir jest wydalany głównie przez układ moczowy (79,5%) i drogą wątrobowo-żółciową (13,9%), przy czym 41,2% jest wydalane w postaci niezmienionej w moczu, a 7,7% w postaci niezmienionej z żółcią. Okres półtrwania (t1/2) darunawiru po podaniu z rytonawirem wynosi około 15 godzin.

W przypadku pacjentów z łagodnym lub umiarkowanym upośledzeniem czynności wątroby stężenia całkowitego darunawiru są porównywalne do populacji zdrowej, natomiast stężenia wolnej frakcji darunawiru są odpowiednio o 55% i 100% wyższe niż u osób z prawidłową czynnością wątroby. Dlatego też, podczas stosowania darunawiru u pacjentów z upośledzoną czynnością wątroby należy zachować ostrożność. Farmakokinetyki darunawiru nie zostały badane u pacjentów z niewydolnością nerek, jednak analiza właściwości farmakokinetycznych wskazuje, że nieznacznie się nie zmieniają u osób z umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek (klirens kreatyniny 30-60 ml/min).

Darunawir jest stosowany w leczeniu zakażeń wirusem HIV-1. Istnieją dwa główne wskazania do jego stosowania:

1. Leczenie skojarzone z rytonawirem i innymi lekami przeciwretrowirusowymi u dorosłych i dzieci powyżej 3. roku życia, które są zakażone wirusem HIV-1 i były wcześniej leczone lekami przeciwretrowirusowymi. Decyzję o rozpoczęciu leczenia oraz wybór odpowiednich leków i dawkowania opiera się na wynikach badań genotypu i fenotypu wirusa HIV-1 oraz danych dotyczących dotychczasowego leczenia.
2. Leczenie skojarzone z rytonawirem i innymi lekami przeciwretrowirusowymi u dorosłych zakażonych wirusem HIV-1, którzy wcześniej nie otrzymywali leczenia przeciwretrowirusowego. W przypadku tych pacjentów decyzja o rozpoczęciu leczenia oraz wybór odpowiednich leków i dawkowania opierają się na ogólnych wytycznych dotyczących leczenia HIV-1.

W obu przypadkach stosowanie darunawiru odbywa się w połączeniu z rytonawirem oraz innymi lekami przeciwretrowirusowymi, które są dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Przeciwwskazania do stosowania darunawiru są następujące:

1. Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu.
2. Ciężkie zaburzenie czynności wątroby (klasa C wg skali Childa i Pugha).
3. Stosowanie ryfampicyny lub leków metabolizowanych z udziałem izoenzymu CYP3A, ponieważ może to prowadzić do zwiększenia stężenia tych leków w osoczu, co może stanowić zagrożenie życia.
4. Stosowanie preparatów złożonych lopinawiru z rytonawirem lub preparatów zawierających ziele dziurawca.
5. Poprawa właściwości farmakokinetycznych darunawiru, którą można osiągnąć przez podawanie go w skojarzeniu z rytonawirem w małej dawce.
6. Stosowanie darunawiru nie powoduje wyleczenia zakażenia HIV-1, zespołu nabytego upośledzenia odporności, zapobiegania zakażeniom oportunistycznym, powikłaniom zakażenia HIV-1 ani zapobiegania przenoszeniu wirusa HIV przez krew lub kontakty seksualne.
7. Wystąpienie ciężkich reakcji skórnych, takich jak zespół Stevensa i Johnsona, martwica toksyczna rozpływna naskórka lub ostra uogólniona osutka krostkowa, które mogą być towarzyszone przez gorączkę, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych oraz inne objawy. W takim przypadku należy niezwłocznie przerwać podawanie leku.
8. Zachowanie ostrożności u pacjentów z hemofilią A lub B leczonych inhibitorami proteaz, ze względu na zwiększoną skłonność do krwawień.
9. Monitorowanie czynności wątroby u pacjentów ze współistniejącą chorobą wątroby, taką jak przewlekłe czynne zapalenie wątroby. W przypadku pogorszenia czynności wątroby należy przerwać leczenie lub całkowicie odstawić lek.
10. Zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkich i zagrażających życiu działań niepożądanych u pacjentów z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B lub C leczonych skojarzonymi lekami przeciwretrowirusowymi.
11. Ostrożność u pacjentów z nadwrażliwością na sulfonamidy.
12. Możliwość rozwoju cukrzycy, hiperglikemii lub nasilenia objawów istniejącej cukrzycy u pacjentów otrzymujących leki przeciwretrowirusowe.
13. Zwiększone ryzyko wystąpienia martwicy kości u niektórych pacjentów, szczególnie z zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV, długotrwałym leczeniem przeciwretrowirusowym i czynnikami ryzyka.
14. Reakcja zapalna na bezobjawowe infekcje oportunistyczne (zespół reaktywacji immunologicznej) u osób z niedoborami immunologicznymi na początku leczenia skojarzonego. Może wystąpić zapalenie siatkówki wywołane przez wirus cytomegalii, uogólnione lub miejscowe zakażenia mikobakteryjne, pneumocystowe zapalenie płuc, reaktywacja wirusów Herpes simplex i Herpes zoster.
15. Darunawir może wypierać inne leki z połączeń z kwaśną glikoproteiną α1.
16. Nie zaleca się stosowania darunawiru u dzieci do 3. roku życia lub o masie ciała poniżej 15 kg.
17. Stosować ostrożnie u osób w podeszłym wieku ze względu na ograniczoną ilość badań dotyczących tego grupy wiekowej.

Ważne jest, aby przed rozpoczęciem stosowania darunawiru skonsultować się z lekarzem i omówić wszelkie istniejące przeciwwskazania, aby uniknąć niepożądanych skutków i zapewnić bezpieczeństwo terapii.

Jak pozbyć się pajączków na nogach? Zalecenia Velvet Clinic