Najważniejsze fakty o chorobie neurodegeneracyjnej
Choroba Parkinsona należy do tak zwanych chorób cywilizacyjnych. Warto rozpowszechnić wiedzę społeczeństwa na temat neurologicznego schorzenia, aby choroba była szybciej rozpoznawana i diagnozowana. Oto najważniejsze fakty na temat choroby Parkinsona, które warto znać.
Choroba Parkinsona należy do schorzeń neurodegeneracyjnych, w przebiegu których dochodzi zwyrodnienia komórek nerwowych i obumierania neuronów. Nazwa schorzenia wywodzi się od nazwiska Jamesa Parkinsona – brytyjskiego lekarza, który w 1817 r. jako pierwszy opisał objawy tej choroby.
Głównymi objawami są drżenie i sztywność mięśni
Omawiane schorzenie jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego, która objawia się m.in. drżeniem kończyn, spowolnieniem ruchowym i sztywnością mięśni. Objawy choroby Parkinsona nasilają się stopniowo. Początkowo przebieg choroby jest bezobjawowy, albo symptomy są trudne do wykrycia (np. łatwe męczenie się, zmęczenie, osłabienie).
Choroba atakuje część mózgu kontrolująca ruch
Wymienione objawy są konsekwencją obumierania komórek nerwowych w istocie czarnej (części mózgu). Neurony, które ją tworzą, wydzielają dopaminę – przekaźnik chemiczny transmitujący sygnały między istotą czarną a ciałem prążkowanym znajdującym się w kresomózgowiu.
To właśnie te impulsy odpowiadają za pracę mięśni i ruchową koordynację. Jeżeli zatem nie mogą być one prawidłowo przesyłane z powodu obumierania neuronów, dochodzi do pojawienia się symptomów charakterystycznych dla choroby Parkinsona.
Częściej występuje u mężczyzn
Naukowcy zauważyli, że zachorowalność na chorobę Parkinsona jest wyższa u mężczyzn niż u kobiet. Szacuje się, że choroba dotyczy ok. 1,6% społeczeństwa, a na dwie pacjentki przypada trzech pacjentów. Choroba Parkinsona rozwija się u pacjentów w wieku powyżej 40 roku życia. Przypadki zachorowań u osób w młodszym wieku należą do bardzo rzadkich.
Czynniki ryzyka – toksyny, geny i wiek
Do głównych czynników zwiększających ryzyko zachorowania na chorobę Parkinsona należą:
– ekspozycja na działanie toksycznych substancji
– uwarunkowania genetyczne (występowanie choroby u rodziców, dziadków)
– wiek powyżej 50 lat
Spełnianie powyższych warunków nie oznacza, że u danej osoby rozwinie się choroba Parkinsona. Należy jednak pozostać czujnym, ze względu na wysokie ryzyko rozwoju tej choroby.
Choroba ograniczająca samodzielność
Postępująca choroba Parkinsona stopniowo ogranicza samodzielność pacjenta. Początkowo pacjent jest w pełni samodzielny, nie potrzebuje pomocy innej osoby. Objawy występujące w pierwszej fazie mogą jedynie powodować, że jedna strona ciała nie pracuje, tak jak powinna. W drugim stadium choroby, drżenie i sztywność mięśni występują już w obrębie całego ciała.
Następnie, choroba powoduje zmniejszenie koordynacji ruchowej i może spowodować trudności w zachowaniu równowagi. W czwartym, zaawansowanym stadium choroby Parkinsona, pacjent potrzebuje dodatkowej pomocy podczas chodzenia i stania (zazwyczaj porusza się o lasce, albo używa balkonika).
W ostatnim, zaawansowanym stadium choroby pacjent potrzebuje przebywać w pozycji leżącej, w łóżku, ewentualnie może poruszać się na wózku inwalidzkim, jednak całkowicie traci samodzielność i wymaga pomocy osób trzecich przy wykonywaniu podstawowych czynności życia codziennego.
Dostępne metody leczenia
Nie jest prawdą, że na chorobę Parkinsona nie ma leku. Prawdą jest, że istotnie, naukowcy nie opracowali jeszcze leku, który oddziaływałby na przyczynę choroby i powodował całkowite wyleczenie. Jednakże odpowiednio wczesne wykrycie choroby Parkinsona, pozwala na wdrożenie leczenia spowalniającego rozwój choroby i łagodzącego jej objawy. Obecnie w leczeniu choroby Parkinsona stosuje się farmakoterapię (m.in. amantadynę, leki antycholinergiczne, agoniści receptora dopaminergicznego, lewodopę) oraz ćwiczenia stymulujące pracę mózgu, w tym ćwiczenia fizyczne, tai chi i taniec. Tego typu rodzaje aktywności fizycznej