Astma sercowa (tudzież dychawica sercowa) to zaburzenie spowodowane nagłym osłabieniem funkcjonowania lewej komory serca, odpowiedzialnej za wtłaczanie krwi do aorty, która zaopatruje cały organizm.
Do lewej komory, trafia zaś krew z przedsionka lewego, do którego uchodzi żyła płucna, będąca końcowym odcinkiem krążenia małego (płucnego). Objawy pojawiają się często nocą, lub wywołane są sytuacją stresową. Wyróżniamy 4 rodzaje astmy sercowej:
- astma sercowa w połączeniu ze skurczem biernie przekrwionych oskrzeli
- astma sercowa atopowa (wywołana przez infekcje wirusowe)
- astma sercowa pochodzenia nerwicowego
- astma metaboliczna (wywołana często przez kwasicę spowodowaną cukrzycą)
Jak rozpoznać astmę sercową ? Jakimi powikłaniami grozi ?
Przyczyny astmy sercowej
Aby zrozumieć istotę przyczyny astmy sercowej, należy wyjaśnić najpierw zasady krążenia krwi w organizmie. Możemy przede wszystkim wyróżnić 2 obiegi krwi :
- obieg duży – krew jest wypompowywana z lewej komory serca do aorty, która następnie rozgałęzia się na tętnice, te z kolei oddają liczne naczynia włosowate zaopatrujące w tlen wszelkie tkanki organizmu; następnie przechodzą one w żyły i odtlenowana krew wraca do serca, do przedsionka prawego
- obieg mały – rozpoczyna się w prawej komorze (do prawej komory krew dostała się z przedsionka prawego), gdzie krew odtlenowana biegnie do tętnicy płucnej, która następnie rozdziela się na liczne naczynia włosowate okalające gęstą sieci pęcherzyki płucne i tam dochodzi do wymiany gazowej i następnie bogata już w tlen krew biegnie do lewego przedsionka żyłami płucnymi, a z przedsionka do lewej komory
Bezpośrednią przyczyną astmy sercowej jest zastój krwi (któremu sprzyja pozycja leżąca, dlatego do ataków duszności dochodzi w nocy) wywołany przez niewydolność lewej komory i niedostateczne wypompowywanie krwi do aorty. Przez to, zbyt duża ilość płynnej tkanki łącznej zostaje w płucach i powoduje ich przekrwienie. Zmniejsza się wówczas ich pojemność i wydajność, prowadząca do charakterystycznych objawów.
Do pozostałych przyczyn tego schorzenia zalicza się miedzy innymi :
- rozstrzenie oskrzeli
- choroby śródmiąższowe płuc
- przewlekła obturacyjna choroba płuc
- czasem astma
- obturacyjny bezdech senny
Objawy astmy sercowej
Najczęściej następują w nocy, kiedy to chorzy budzą się nagle przez napad duszności i lęk przed uduszeniem się, co tylko wzmaga siłę dolegliwości. W pozycji siedzącej, lub stojącej, po minięciu około pół godziny, napad mija i oddech wraca do normy. Taki atak duszności może się pojawić także w sytuacji stresowej, lub w trakcie intensywnego wysiłku.
Dodatkowo, wymienionym objawom mogą towarzyszyć kaszel, uczucie braku powietrza i omdlewania, bladość skóry, nagłe zmęczenie i spadek wydolności, nadmierne pocenie się.
Leczenie astmy sercowej
W niektórych przypadkach może dojść do ostrego obrzęku płuc (krew dostaje się wtedy do pęcherzyków płucnych i stopniowo uniemożliwia zajście wymiany oddechowej), będącego następstwem przedłużania się i nasilania napadu duszności. W takiej sytuacji należy jak najszybciej wezwać pogotowie, ponieważ ten stan zagraża życiu.
Do standardowego leczenia astmy sercowej należy przede wszystkim farmakoterapia – przyjmowanie leków moczopędnych, beta – blokerów, inhibitory konwertazy angiotensyny. Ważne jest, aby znaleźć przyczynę powodującą astmę sercową. Zazwyczaj jest to związane z arytmią serca, nadciśnieniem tętniczym, wadami zastawek i innymi schorzeniami dotyczącymi układu krążenia. Wtedy możliwe jest wdrożenie leczenia przyczynowego.
Aby kompleksowo zadbać o stan zdrowia naszego układu krążeniowo-oddechowego, należy postarać się utrzymywać prawidłową wagę ciała, odpowiednią dietę, aktywność fizyczną, a także zrezygnować z palenia papierosów.